Tại sao nên tìm hiểu bệnh hại với cây bắp cải?
Bắp cải thường được gieo trồng từ tháng 7, tháng 8 tới tháng 2 tháng 3 năm sau. Thời vụ gieo trồng bắp cải đa số có điều kiện môi trường ẩm, thuận lợi cho nhiều loại nấm bệnh phát sinh. Khi cây bắp cải bị nhiễm bệnh khả năng lây lan sẽ rất nhanh và nguy cơ gây thiệt hại về năng suất cho bà con trồng bắp cải là rất lớn. Vì vậy, để đảm bảo vụ trồng bắp cải thành công, mang lại hiệu quả kinh tế bà con nên chuẩn bị sẵn kiến thức về bệnh hại ở cây bắp cải trước khi bước vào thời vụ. Bài viết này, đội ngũ kỹ sư nông nghiệp của AgriViet sẽ liệt kê các bệnh hại phổ biến ở cây bắp cải và biện pháp phòng trừ chúng. Mời bà con trồng bắp cải cùng tham khảo để trang bị cho mình những kiến thức để nhận diện và lựa chọn đúng phương pháp nhằm phòng trừ cho ruộng bắp cải nhà mình.
Danh sách 7 loại bệnh hại ở bắp cải thường gặp nhất
Có rất nhiều loại bệnh tấn công trên cây bắp cải trong suốt mùa vụ trồng, trong đó phải kể đến 8 loại bênh phổ biến trên bắp cải là: lở cổ rễ, thối nhũn, thối đen, sương mai, mốc xám, sưng rễ, thối hạch, đốm vòng. Sau đây chúng ta sẽ đi tìm hiểu chi tiết từng bệnh nhé
1. Bệnh lở cổ rễ ở bắp cải
Lở cổ rễ là bệnh có thể xuất hiện từ giai đoạn bắt đầu gieo trồng tới khi thu hoạch bắp cải.
Tác nhân gây bệnh: Lở cổ rễ ở bắp cải phát sinh do nấm do nấm Rhizoctonia solani gây ra. Bệnh phát sinh mạnh khi nhiệt độ môi trường khoảng 25-30oC, nhiệt độ trong đất cao, thời tiết ẩm ướt. Tại các chân ruộng đã từng bị nhiễm bệnh lở cổ rễ thường có nguy cơ bùng phát bệnh mạnh mẽ hơn.
Triệu chứng, tác hại
Bệnh gây hại mạnh hơn ở giai đoạn vườn ươm và cây con. Dấu hiệu ban đầu là cổ thân bị teo tóp lại, cây bị gục ngang trong khi lá vẫn xanh tươi, sau đó mới héo.
Ở giai đoạn cây lớn, bệnh sẽ xâm nhập mạnh vào phần thân ở gốc làm cho vỏ cây bị thối nâu hoặc nâu đen, xung quanh vết bệnh có viền màu nâu đỏ không đều đặn, sau đó thân bị nứt ra, lá dần héo kho, rụng dần. Các cây nhiệm bệnh thường chậm phát triển, nếu nặng cây có thể bị chết
Nếu bệnh lở cổ rễ xuất hiện và lây lan trên ruộng đến mức không kiểm soát được bằng phương pháp thủ công thì bà con nên chủ động dùng thuốc BVTV sớm, đặc biệt vào những đợt thời tiết nóng ẩm thuận lợi cho bệnh lây lan. Một số loại thuốc bà con có thể sử dụng như: Teamgold 101WP, Kasugacin 2SL, Chubeca 1.8SL, Ellestar 20WP, Valivithaco 3SC.
2. Bệnh thối nhũn ở bắp cải do vi khuẩn
Thối nhũn là bệnh có thể gây thối hỏng cả cây bắp cải mặc dù bắp cải đang ở giai đoạn đang thu hoạch
Tác nhân gây bệnh: vi khuẩn Erwinia carotovora là nguyên nhân chính gây ra bệnh thối nhũn ở bắp cải
Triệu chứng, tác hại
Biểu hiện đầu tiên của bệnh thối nhũn ở bắp cải là các vết đốm mọng nước dạng giọt dầu xuất hiện trên lá. Các vết này dần biến thành màu nâu nhạt, nhanh chóng lây lan ra xung quanh và có mùi rất khó chịu. Bệnh thường gây hại mạnh từ các lá già phía sát đất đầu tiên. Các lá này khi mới nhiễm bệnh sẽ héo rũ vào ban ngày và có thể phục hồi lại vào ban đêm. Tuy nhiên, nếu bệnh nặng chúng sẽ rũ xuống để lộ phần bắp đã cuốn trơ ra; dần dần bệnh sẽ lan vào bên trong và lên trên của bắp cải
Phòng trừ bằng biện pháp hóa học: Bệnh thối nhũn bắp cải không có thuốc để trị. Vì thế, khi điều kiện môi trường có mưa thường xuyên, ẩm độ cao, dễ nguy cơ gây phát sinh bệnh; hoặc ở các chân ruộng đã từng bị nhiễm thối nhũn bắp cải bà con nên chủ động phun thuốc phòng ngừa bệnh bằng các loại thuốc sau đây: Poner 40TB, Bonny 4SL, Man 80WP, Miksabe 100WP, Lobo 8WP
3. Bệnh thối gốc ở bắp cải
Bệnh thối gốc ở bắp cải thường phát sinh gây hại đầu tiên từ gốc của cây
Tác nhân gây bệnh: do một loại nấm có tên Phoma ligam gây ra
Triệu chứng, tác hại
Biểu hiện sớm nhất của bệnh thối gốc là các vết nứt, thối, trũng xuất hiện ở gốc cây. Vết bệnh lan dần lên lá và có hình dạng đốm tròn màu nâu nhạt. Các vết ở thân thường sẽ thối mục và lan rộng, bao quanh thân phần sát mặt đất làm cho cây dần bị héo, đổ. Các cây nhiễm bệnh sẽ có kích thước nhỏ hơn bình thường, phẩm chất kém chất lượng. Bệnh thường phát sinh mạnh khi thời tiết ẩm ướt, úng nước, nhiệt độ đất cao.
Một số thuốc BVTV bà con có thể tham khảo để phòng trừ bệnh thối gốc ở bắp cải như: Azoxystrobin, Matalaxyl
4. Bệnh sương mai ở bắp cải
Bệnh sương mai ở bắp cải phát sinh khi nhiệt độ môi trường thấp, ẩm độ môi trường cao
Tác nhân gây bệnh: là nấm Peronospora parasitica
Triệu chứng, tác hại
Vết bệnh sương mai ở bắp cải có hình tròn hoặc bán nguyệt. Ban đầu vết bệnh xuất hiện từ mép lá và phần gốc cuống lá. Khi mới xuất hiện vết bệnh màu xanh xám sau đó chuyển sang xanh tối và trở thành màu đen. Trên mặt của vết bệnh có một lớp mốc xám bao phủ là dấu hiệu điển hình để nhận diện bệnh
Bệnh phát sinh cả trên phần lá gốc và phần cuốn bắp của bắp cải gây giảm giá trị thương phẩm cũng như năng suất của bắp cải
Giải pháp thuốc BVTV: Trường hợp bệnh nhiễm ở giai đoạn sớm và có biểu hiện lây lan nhanh bà con có thể dùng một số thuốc như: Mancozeb 80 WP, Ridomil MZ 72WP
5. Bệnh sưng rễ ở bắp cải
Bệnh sưng rễ có thể xâm nhập vào cây bắp cải ở mọi thời kỳ nhưng ở giai đoạn cây còn non là giai đoạn bị bệnh gây hại mạnh nhất.
Tác nhân gây bệnh sưng rễ bắp cải là do nấm Plasmodiophora brassicae Wor. gây ra.
Triệu chứng, tác hại
Rất khó để phát hiện ra bệnh sưng rễ bắp cải nếu chỉ quan sát cây bắp cải thông thường. Bệnh chỉ được phát hiện khi thấy biểu hiện cây héo rũ, còi cọc, tăng trưởng chậm, không cuốn được bắp hoặc nếu đã cuốn bắp thì lá bắp dần chuyển màu vàng, lá dày, thôm không nhẵn bóng. Cây nhiễm bệnh nặng có thể bị héo dần và chết
Khi nhổ cây bắp cải nhiễm bệnh sưng rễ lên chúng ta sẽ dễ dàng thấy biểu hiện bệnh điển hình là rễ phình to, trên rễ nổi các u cục sẩn sùi từng đoạn hoặc trên toàn bộ rễ. Ở giai đoạn mới nhiễm các u này có màu thường nhẵn, bên trong ruột trắng và cứng. Khi gây hại lâu các u này chuyển màu nâu đen rồi thối mục.
6. Bệnh thối hạch ở bắp cải
Thối hạch là bệnh phát sinh trên bắp cải từ khi cây con tới lúc thu hoạch nhưng gây hại mạnh nhất ở giai đoạn sau khi cây cuốn bắp
Tác nhân gây bệnh do nấm Sclerotinia sclerotirum gây ra
Triệu chứng, tác hại
Biểu hiện nhận diện bệnh thường thấy rõ hơn ở cây lớn. Ban đầu cây nhiễm bệnh ở các lá già sát mặt đất hoặc phần gốc thân chính. Tại điểm nhiễm bệnh thường bị thối nhũn nhưng không có mùi thối. Nếu thời tiết khô ráo, vết bệnh sẽ khô, teo đi, lá chuyển màu vàng. Trên các vết bệnh đã thối thường xuất hiện lớp mốc trắng và xuất hiện nhiều hạch nhỏ màu nâu, đen bám chặt vào lá là dấu hiệu nhận biết điển hình của bệnh
Các cây bị bệnh nặng thường bị thối bắp và chết đứng trên ruộng
Có thể dùng thuốc BVTV Aliette 80WP, Ridomil 68WP, Carbenzim 500FL để phun điều trị bệnh thối hạch ở bắp cải
7. Bệnh đốm vòng cho bắp cải
Đốm vòng là một trong những bệnh hại phổ biến trên cây họ thập tự nói chung cũng như bắp cải nói riêng
Tác nhân gây bệnh do nấm Alternaria brassicae
Triệu chứng, tác hại
Vết bệnh đốm vòng trên lá bắp cải có hình tròn hoặc bất định; có nhiều vòng đồng tâm màu nâu nhạt hoặc nâu sẫm, có thể có quầng vàng sáng xung quanh. Khi bệnh nặng, nhiều vết bệnh có thể liên kết với nhau thành mảng lớn. Trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, trên mật vết bệnh sẽ xuất hiện lớp nấm mốc màu đen.
Bắp cải sau khi đã thu hoạch và chuyển đi tiêu thụ vẫn có thể mắc bệnh này gây thối hỏng bắp
Các biện pháp phòng trừ bệnh hại bắp cải khác ngoài cách dùng thuốc BVTV
Để hạn chế tác hại của các bệnh hại gây ra cho bắp cải bà con có thể áp dụng thêm một số biện pháp sau:
- Luân canh trồng bắp cải với cây trồng nước hoặc cây khác họ thập tự như bầu, bí, mướp để giảm khả năng lây lan bệnh từ cây trồng vụ trước
- Cày đất, phơi ải kỹ, có thể rắc thêm vôi để xử lý mầm nấm, vi khuẩn gây bệnh tồn tại trong đất
- Xử lý hạt giống trước khi gieo để diệt mầm nấm tồn tại trong hạt
- Trồng đúng mật độ khuyến cáo để đảm bảo ruộng bắp cải thông thoáng, tránh tạo điều kiện thuận lợi cho nấm, vi khuẩn phát triển
- Lên luống trồng bắp cải cao, thoát nước tốt để tránh tạo môi trường ẩm ướt quanh gốc
Phòng bệnh cho bắp cải bằng phương pháp mới, an toàn – dùng nấm đối kháng
Hiện nay trên thị trường xuất hiện rất nhiều sản phẩm trừ sâu chứa chủng nấm đối kháng như Trichoderma, Chaetomium (Kentomium)… Đây là các chủng nấm cực kỳ an toàn với con người, không cần thời gian cách ly sau khi phun. Chúng có thể phòng và diệt trừ rất tốt một số nấm hại trên cây bắp cải. Bà con có thể chủ động dùng nấm đối kháng khi làm đất hoặc phun định kỳ trong quá trình trồng để tạo ra một môi trường có nhiều nấm đối kháng bảo vệ bắp cải nhà mình. Một số sản phẩm chứa nấm đối kháng trên thị trường có hiệu lực tốt như: bộ chế phẩm ABii, Bitadin, Mocabi…
—
Như vậy, Agriviet đã giới thiệu những thông tin chi tiết về 7 bệnh hại cây bắp cải phổ biến và cách phòng trừ, hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc có được những kiến thức hữu ích để chăm sóc cây đạt chất lượng tốt nhất và mang lại năng suất cao cho mỗi vụ mùa.