Tác hại chung của sâu với bắp cải
Sâu hại (còn gọi là côn trùng) là những động vật không xương sống, thuộc ngành chân khớp chuyên gây hại trên cây trồng. Cũng như các loại cây trồng khác, trên bắp cải xuất hiện rất nhiều loại sâu hại.
Đặc điểm gây hại chung của sâu với bắp cải là sâu non tấn công làm lá bắp cải thủng lỗ chỗ, gây giảm năng suất, chất lượng bắp cải. Nếu mật độ sâu lớn, sâu cắn phá lá bắp cải xơ xác, để trơ lại phần gân. Chúng có thể ăn trụi cả ruộng bắp cải chỉ trong vài ngày gây thất thu toàn bộ năng suất của người trồng bắp cải. Ngoài ra, tại các vết sâu cắn phá sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm, bệnh xâm nhập tấn công bắp cải. Không những thế, một số loại sâu hại còn là ký chủ trung gian truyền bệnh virus nguy hiểm cho cây bắp cải. Vì vậy, bà con nông dân trồng bắp cải cần phải trang bị hiểu biết về sâu hại ở bắp cải thật kỹ lưỡng trước khi bước vào vụ trồng.
Nhận diện 5 loại sâu hại phổ biến ở bắp cải
Trong thực tế có rất nhiều loại sâu hại tấn công cây bắp cải. Trong đó có 5 loại xuất hiện thường xuyên và gây hại mạnh cho bắp cải phải kể đến trước tiên là: sâu xanh bướm trắng, sâu xanh da láng, sâu tơ ở bắp cải, bọ nhảy, rệp muội, Sau đây, mời bà con cùng chúng tôi đi tìm hiểu chi tiết đặc điểm từng loại sâu hại này nhé
1. Sâu xanh bướm trắng hại bắp cải
Sâu xanh bướm trắng là loại sâu hại phổ biến nhất trên họ thập tự nói chung cũng như bắp cải nói riêng
Đặc điểm nhận diện sâu xanh bướm trắng
- Sâu non mới nở màu xanh sáng, hình ống tròn dài khoảng 1mm. Sâu đẫy sức có màu xám tro đến nâu đen, trên lưng có vạch màu vàng, có khoang đen to ở đốt bụng thứ nhất
- Trưởng thành là bướm có thân người màu xám, 2 cánh màu trắng; trên 2 đầu cánh có vết đen hình tam giác và 2 chấm nhỏ hơn; cánh được phủ một lớp bụi phấn mịn.
- Trứng sâu xanh bướm trắng màu màu hơi vàng
- Nhộng nằm trong đất, hình thoi, màu xanh xám, bóng láng. Giữa lưng nhộng có 1 đường gờ như xương sống, ngược nhô cao thành góc cạnh nổi lên bên 2 cạnh bụng
- Sâu xanh bướm trắng thường phát sinh gây hại từ tháng 10 tới tháng năn năm sau nhưng gây hại nặng nhất từ tháng 2-tháng 5 vì đây là giai đoạn điều kiện thời tiết phù hợp với sinh trưởng của sâu.
Các biện pháp phòng trừ sâu xanh bướm trắng trên bắp cải
- Để phòng trừ sâu xanh bướm trắng bà con cần thường xuyên thăm đồng.
- Khi phát hiện thấy bướm trắng bay trên ruộng bắp cải nhà mình thì cần quan sát kỹ và bắt sâu non bằng phương pháp thủ công ở giai đoạn mật độ sâu còn nhỏ.
- Bà con có thể trồng xen cúc vạn thọ quanh các luống bắp cải sẽ xua đuổi rất tốt bướm trắng tới ruộng nhà mình đẻ trứng
- Trường hợp mật độ sâu tăng nhanh không thể bắt được cần sớm sử dụng các thuốc BVTV sau: Radiant 60sc, Vineem 1500EC, Silsau 5.5EC, Wotac 10EC, Golnitor 50WG. Đây hầu hết là các thuốc BVTV dạng sinh học vừa giúp xử lý hiệu quả sâu xanh bướm trắng vừa đảm bảo chất lượng bắp cải an toàn.
2. Sâu xanh da láng hại bắp cải
Sâu xanh da láng là loài đa thực, tấn công rất nhiều loại cây trồng và rất nguy hiểm cho cây bắp cải bởi chúng kháng thuốc mạnh, sinh trưởng nhanh
Đặc điểm nhận biết
- Sâu xanh da láng có hình dạng rất giống sâu xanh nhưng kích thước nhỏ hơn; da màu xanh lục, bóng láng; có 2 sọc nâu chạy 2 bên mình; không có u gai trên lương như sâu xanh
- Bướm của sâu xanh da láng nhỏ hơn và màu nâu; có thể nhận diện dễ dàng qua đốm vàng ở giữa cánh
- Bướm thường đẻ trứng ban đêm. Chu kỳ sinh trưởng của sâu xanh da láng ngắn hơn sâu xanh nên chúng tăng mật độ cực nhanh và dễ kháng thuốc.
Biện pháp phòng trừ sâu xanh da láng ở bắp cải
Để phòng và trừ sâu xanh da láng hại bắp cải bà con nên thực hiện các biện pháp sau:
- Luân canh bắp cải với cây trồng nước khác
- Cày lật, phơi đất kỹ trước khi trồng bắp cải
- Làm các bẫy pheromone để tiêu diệt trưởng thành của sâu xanh da láng
- Khi mật độ sâu xanh tăng cao không thể điều khiển được bằng các phương pháp khác thì bà con nên nhanh chóng dùng các thuốc sinh học, thuốc có khả năng chống kháng thuốc cao để xử lý sâu xanh da láng. Một số thuốc BVTV gợi ý bà con như sau: Angun 5WG, Silsau 10WP, Rholam 68WG, Masterole 24SC, Prodigy 23SC
3. Sâu tơ ở bắp cải
Đặc điểm nhận dạng sâu tơ
- Trưởng thành của sâu tơ có màu nâu xám; có dải màu trắng hoặc vàng chạy từ góc tới đỉnh cánh.
- Ngài đẻ trứng rải rác thành cụm từ 3-5 quả; trứng có hình bầu dục màu vàng xanh. Một vòng đời 1 con trưởng thành của sâu tơ có khả năng đẻ 50-100 quả trứng
- Sâu non chia thành 5 tuổi; có màu xanh nhạt, đầu màu nâu vàng; mỗi đốt thân đều có lông nhỏ. Khi sâu đẫy sức sẽ nhả tơ để làm kén ngay trên lá để hóa nhộng. Nhộng sâu tơ có màu vàng nhạt nằm trong kén mỏng. Do tập tính nhả tơ thả thân mình xuống khi bị vật khác đụng vào nên sâu này được gọi là sâu tơ.
Phòng trừ sâu tơ ở bắp cải bằng các phương pháp nào?
Bà con trồng bắp cải có thể áp dụng các biện pháp như sau để giảm mật độ sâu tơ gây hại bắp cải:
- Thu gom sạch tàn dư thực vật đem tiêu hủy ở nơi khác hoặc đốt sau mỗi vụ thu hoạch
- Luân canh bắp cải với cây trồng khác họ thập tự để hạn chế sâu tơ tồn tại từ vụ trước tấn công rau
- Dùng vòi hoa sen tưới rau vào sáng sớm hoặc chiều mát để rửa trôi bớt trứng và sâu non của sâu tơ trên lá bắp cải
- Khi mật độ sâu tơ tăng cao bà con nên dùng các thuốc trừ sâu sau đây để xử lý triệt để và đảm bảo chất lượng bắp cải an toàn: Dibonin 5WP, Angun 5ME, Jiabat 15WG, Emalusa 70SG
4. Bọ nhảy hại bắp cải
Đặc điểm của bọ nhảy ở bắp cải
Bọ nhảy thường cắn lá bắp cải thủng lỗ chỗ và làm cây còi cọc, kém phát triển. Chúng là loại sâu rất khó tiêu diệt và gây hại mạnh cho bắp cải cũng như các cây họ thập tự nói chung.
Bà con có thể phát hiện bọ nhảy dễ dàng thông qua hình thái con trưởng thành. Chúng có cơ thể hình bầu dục, cánh cứng, màu đen bóng, ở giữa mỗi cánh có một vạch màu vàng nhạt, cong hình củ lạc. Bọ nhảy có khả năng bật, nhảy xa, bay khỏe nên được đặt tên là bọ nhảy.
Bọ nhảy thường đẻ trứng dưới đất, ấu trùng và sâu non bọ nhảy sẽ tồn tại trong đất cắn phá gây hại cho rễ, củ làm cho cây phát triển kém, chậm lớn.
Biện pháp phòng ngừa và điều trị bọ nhảy ở bắp cải
- Làm đất, phơi kỹ và rắc thêm vôi để diệt trứng, ấu trùng bọ nhảy trong đất
- Lên luống bắp cải thiết kế rãnh sâu để luôn chứa nước trong rãnh, điều này làm luống bắp cải luôn ẩm trong quá trình trồng và sẽ hạn chế cực tốt bọ nhảy phát sinh (bọ nhảy rất ưa môi trường đất khô)
- Luân canh bắp cải với cây trồng nước hoặc cây trồng họ khác như bầu bí, dưa chuột… là biện pháp tốt để hạn chế bọ nhảy
- Khi mật độ bọ nhảy gây hại lớn bà con nên dùng thuốc BVTV. Trên thị trường hiện tại có nhiều thuốc trừ bọ nhảy, trong đó bà con có thể tham khảo một số thuốc sau đây để tiêu diệt bọ nhảy nhanh nhất: Aga 25EC, July 5WG, Akasa 25SC, Kozomi 0.3EC, Oshin 20WP
5. Rệp chích hút bắp cải
Bà con có thể dễ dàng nhận biết được rệp hay còn gọi là rầy mềm trên bắp cải thông qua màu sắc và kích thước của chúng. Rệp hại bắp cải có kích thước nhỏ, màu xanh đen hoặc vàng, có khi xanh đậm; có cánh hoặc không có cánh tùy thuộc điều kiện thời tiết. Nếu trong điều kiện bất thuận rệp cái hình thành cánh để di chuyển đi kiếm thức ăn, duy trì nòi giống. Chúng thường tập trung mật độ lớn ở các phần non của cây trồng nên khi quan sát bà con chú ý tìm kỹ phần ngọn, nõn của bắp cải.
Một số biện pháp phòng trừ rệp chích hút bắp cải
- Dọn sạch tàn dư cây trồng đem tiêu hủy để diệt nguồn rệp hại bắp cải
- Thường xuyên thăm đồng, quan sát các lá non của bắp cải. Nếu phát hiện rệp xuất hiện bà con hãy ngắt các lá đó tiêu diệt rệp thủ công.
- Tưới xịt nước mạnh để rửa bay rệp khỏi bắp cải.
- Nếu ruộng cải của bà con đang bị rệp/rầy mềm tấn công với mật độ dày thì có thể sử dụng một số thuốc BVTV theo gợi ý dưới đây nhằm xử lý chúng nhanh và an toàn: Aga 25EC, Biomax 1EC, Hits 50WG, Nixatop 3.0CS
Hướng dẫn tự làm thuốc trừ sâu thảo mộc để phòng và trừ sâu hại bắp cải
Bà con có thể tự chế thuốc trừ sâu từ các nguyên liệu thảo mộc sẵn có quanh nhà để phòng trừ hầu hết các loại sâu hại bắp cải. Có thể làm thuốc trừ sâu từ lá xoan, lá trúc đào, lá cà chua, thuốc lào… Sau đây, các chuyên gia AgriViet sẽ hướng dẫn cách làm thuốc trừ sâu thảo mộc từ nguyên liệu dễ kiếm nhất: gừng, tỏi, ớt
Chuẩn bị: gừng, tỏi, ớt mỗi loại 1kg; rượu 3 lít
Cách làm: Gừng, tỏi, ớt bà con xay nhỏ hoặc đập dập rồi băm nhỏ. Sau đó, cho toàn bộ hỗn hợp vào bình thủy tinh, sành sứ hoặc bình nhựa; đổ toàn bộ rượu vào bình, lắc đều rồi đậy kín lại. Ngâm hỗn hợp trong khoảng 15 ngày là có thể lấy ra dùng
Cách dùng: Chắt lấy nước cốt ngâm hỗn hợp trên. Pha hỗn hợp với nước tỷ lệ 100ml hỗn hợp với 10 lít nước. Có thể cho thêm một chút nước rửa bát vào, lắc đều rồi phun định kỳ hàng tuần để xua đuổi, phòng sâu hại; phun cách 1 ngày 1 lần nếu bắp cải nhiễm sâu hại nhẹ
—
Như vậy, Agriviet đã giới thiệu những thông tin chi tiết về 5 loại sâu hại ở bắp cải thường gặp và cách phòng trừ, hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc có được những kiến thức hữu ích để chăm sóc cây đạt chất lượng tốt nhất và mang lại năng suất cao cho mỗi vụ mùa.