Thông tin chung
SƯƠNG XÔNG là Cây thuốc tên la tin là Blumea lanceolaria thuộc họ Cúc Asteraceae bộ Cúc Asterales
- Tên Việt Nam: SƯƠNG XÔNG
- Tên Latin: Blumea lanceolaria
- Họ: Cúc Asteraceae
- Bộ: Cúc Asterales
- Lớp (nhóm): Cây thuốc
Hình ảnh
Phân bố
Loài của phân vùng Ấn Độ – Malaixia, mọc hoang ven đường quanh các làng và ven rừng. Cũng thường được trồng ở nhiều nơi làm rau gia vị. Ðể làm thuốc, thu hái lá bánh tẻ, dùng tươi hay phơi khô trong râm hoặc sấy nhẹ cho đến khô. Ở Việt Nam loài này được trồng ở các tỉnh miền Bắc để dùng làm gia vị và làm thuốc vì lá chứa tinh dầu 0,24% mà thành phần chủ yếu là methylthymol (94,96%); còn có p – cymen (3,28%), limonen (0,12%).
Đặc điểm
Cây thảo sống dai, cao khoảng 1m hay hơn. Lá hình ngọn giáo, gốc thuôn dài, chóp nhọn, mép có răng cưa; cuống lá có khi có tai ngắn. Cụm hoa hình đầu màu vàng nhạt, tập hợp 2 – 4 cái ở nách các lá bắc. Hoa màu vàng nhạt, mào lông màu trắng. Hoa cái ở xung quanh có tràng 3 răng; hoa lưỡng tính ở giữa có tràng 5 răng. Quả bế hình trụ, có 5 cạnh. Ra hoa tháng 1 – 2, có quả tháng 4 – 5.
Đặc tính
Cây ưa sáng ưa ẩm và ưa đất tốt. lúc nhỏ được trồng trong vườn nhà hay vườn thuốc thường chịu bóng.Tái sinh hạt và tái sinh chồi đều tốt bằng cách rải hạt hay dâm cành.
Công dụng
Vị cay, tính bình (có tác giả cho là có tính ấm); có tác dụng khư phong trừ thấp; tiêu thũng chỉ thống, thông kinh hoạt lạc. Lá Xương sông được dùng ăn gỏi cá, gỏi chả nướng và cũng dùng làm gia vị (băm ra ngâm muối vài ngày) hoặc nấu với thịt cá. Thường dùng chữa: Cảm sốt, ho, viêm họng, viêm phế quản; Tưa mồm, trắng lưỡi, viêm miệng; Ðầy bụng đi ngoài, nôn mửa; Sốt co giật ở trẻ em. Liều dùng 15-20g dạng thuốc sắc. Có thể dùng lá tươi ngậm hoặc chiết lấy nước uống. Dùng ngoài, giã nát, xào nóng chườm lên những chỗ sưng tấy, đau nhức, thấp khớp. Ở Vân Nam (Trung Quốc), người ta dùng lá trị phong thấp, sản hậu đau khớp xương, đau đầu phong và đòn ngã. Ở Hải Nam, người ta dùng cả cây bỏ rễ trị viêm phế quản, lở loét, viêm miệng và dùng làm thuốc ra mồ hôi. Ở Malaixia, người ta dùng lá làm cao dán chữa tê thấp.
Tài liệu tham khảo
Cây có có ích ở Việt Nam – Trần Hợp, Võ Văn Chi..