Thông tin chung
TUẾ XẺ LÔNG CHIM NHIỀU LẦN là Cây thuốc tên la tin là Cycas multipinnata thuộc họ Tuế Cycadaceae bộ Tuế Cycadales
- Tên Việt Nam: TUẾ XẺ LÔNG CHIM NHIỀU LẦN
- Tên Latin: Cycas multipinnata
- Họ: Tuế Cycadaceae
- Bộ: Tuế Cycadales
- Lớp (nhóm): Cây thuốc
Hình ảnh
Phân bố
Trong nước: Yên Bái (Yên Bình: Phúc Ninh, núi Chàng Rể, vùng hồ Thác Bà), Ninh Bình (Bích Động). Thế giới: Trung Quốc (Vân Nam).
Đặc điểm
Thân hoá gỗ thường nằm trong đất, dài 20 – 40cm, đường kính 10 – 20cm, vỏ sần xùi, sẹo lá rõ, mang từ 1 hay hiếm khi 2 – 3 lá ở đỉnh. Lá vảy (cataphylls) dài 4,5 – 6cm, rộng 3 – 3,5cm tại gốc, thuôn nhọn về đỉnh. Lá mọc thẳng đứng hay hơi nghiêng, dài 2 – 4 m, rộng 1,5 – 1,8 m; trục lá (rachis) thường mang 14 – 36 lá chét giả (pinnae) dài 20 – 60cm; các lá chét này lại mang 6 – 8 lá chét nhỏ hơn do được phân hai ngả liên tiếp; các thuỳ lá chét phẳng, xanh sẫm, có hệ gân chính rất nổi rõ và liên kết với nhau; cuống lá dài 1,2 – 2,7 m, đường kính 1,7 – 2cm, mang gai cách nhau 30 – 35mm trên 90 – 100% chiều dài cuống, gai dài 3 – 5mm. Nón đực dựng đứng, hình trụ, dài 25 – 40cm, đường kính 6 – 8cm, màu kem tới vàng; cuống nón dài 3,5cm, đường kính 2,5cm. Vẩy nhị dài 2,5 – 3cm, rộng 2 – 2,5cm, có 2 – 6 răng nhỏ ở mép, mũi nhọn ở đỉnh hơi tiêu giảm hoặc không có. Nón cái có đường kính 16 – 18cm; vảy noãn dài 10 – 12cm, mang 2 – 6 noãn; phiến vẩy hình trứng, dài 6 – 7cm, rộng 5 – 6cm, mép xẻ sâu thành 40 – 44 thuỳ nhọn bên, mềm, dài 3 – 4cm, rộng 3 – 4mm tại gốc. Hạt gần hình cầu, đường kính 3cm, màu vàng khi chín.
Đặc tính
Nón xuất hiện tháng 4 – 5, hạt chín khoảng tháng 10 – 11. Khả năng tạo hạt và tái sinh từ hạt bình thường. Trung sinh và chịu bóng, mọc rất rải rác trên sườn núi đá vôi, ở độ cao khoảng 400 m, dưới tán rừng nguyên sinh rậm thường xanh nhiệt đới mưa mùa ẩm có một mùa khô và lạnh cây lá rộng ở đất thấp.
Công dụng
Nguồn gen quí. Dáng cây đẹp trồng làm cảnh, thân dùng làm thuốc.
Tài liệu tham khảo
Sách đỏ Việt Nam – trang 224.