Thông tin chung
GIOI là Cây gỗ nhỏ tên la tin là Syzygium jambos thuộc họ Sim Myrtaceae bộ Sim Myrtales
- Tên Việt Nam: GIOI
- Tên Latin: Syzygium jambos
- Họ: Sim Myrtaceae
- Bộ: Sim Myrtales
- Lớp (nhóm): Cây gỗ nhỏ
Hình ảnh
Phân bố
Thế giới: Trung Quốc… Việt Nam: hầu khắp các tỉnh miền Bắc như Hà Nội, Hà Bắc, Nam Hà, Ninh Bình, Sơn La, Nghệ An, Hà Tĩnh và các tỉnh ở Nam bộ.
Đặc điểm
Cây gỗ cao 6 – 12m, vỏ màu xám xanh, cành non dẹt hay gần hình vuông. Lá đơn mọc đối, hình ngọn giáo thuôn hoặc thuôn dần về 2 đầu làm thành hai mũi nhọn dài ở đỉnh, hình nêm hoặc tù ở gốc, dài 10 – 20cm, rộng 2,5 – 5cm, gân bên 16 – 18 đôi, phiến lá có tuyến mờ, vò ra có mùi thơm. Cuống lá dài 1cm. Hoa màu trắng lục, tập chung thành cụm hoa ở đầu cành. Hoa lớn, đường kính tới 4 – 5cm. Nụ hoa hình cầu, đài xẻ 4 thùy, hình nửa tròn, tồn tại, 4 cánh tràng rời, mặt trong lõm. Nhị rất nhiều, rời nhau và thò ra ngoài, bao phấn hình trái xoan thuôn. Bầu hạ, vòi cong và dài hơn chỉ nhị; quả thịt gần hình cầu hoặc hình trứng, đường kính 3 – 4cm, có đài tồn tại, chứa 1 – 2 hạt.
Đặc tính
Cây ưa sáng, chịu ngập nước và thường thấy mọc ở những nơi ẩm, ven sông, suối ở hầu khắp. Tái sinh hạt và tái sinh chồi đều tốt. Hoa tháng 4 – 5. Quả tháng 7 – 8.
Công dụng
Gỗ dùng đóng các đồ dùng thông thường và xây dựng, gỗ nhò, không tốt. Quả ăn được. Có thể nấu chín với đường dùng ăn tốt. Quả và lá được dùng làm thuốc trị ỉa chảy, đau mắt. Lá cũng được dùng làm thuốc trị bệnh đường hô hấp. Ở Inđônêxia, lá cũng được dùng trị ỉa chảy, lỵ và sốt. Ở Campuchia, nước ngâm lá dùng uống làm thuốc trị sốt; lá giã ra và xát vào người trong trường hợp bị bệnh đậu mùa, có tác dụng làm mát. Ở Ấn Độ, lá nấu lên dùng chữa đau mắt; quả dùng chữa đau gan. Ở Vân Nam (Trung Quốc) người ta dùng vỏ rễ để trị lỵ, ỉa chảy, dao chém xuất huyết; hạt được dùng trị bệnh đái đường; chứng khô (can táo); vỏ quả dùng trị nấc nghẹn.
Tài liệu tham khảo
Cây gỗ kinh tế – Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh – trang 563.