Thông tin chung
HÚNG CHANH là Cây thuốc tên la tin là Plectranthus amboinicus thuộc họ Hoa môi Laminaceae bộ Hoa môi Lamiales
- Tên Việt Nam: HÚNG CHANH
- Tên Latin: Plectranthus amboinicus
- Họ: Hoa môi Laminaceae
- Bộ: Hoa môi Lamiales
- Lớp (nhóm): Cây thuốc
Hình ảnh
Phân bố
Trồng ở Hà Nội, Đồng Tháp và nhiều ở các tỉnh trong cả nước. Còn có ở ấn Độ, Inđônêxia, Philippin.
Đặc điểm
Cỏ sông lâu, cao 30 – 70cm. Thân gần tròn, mập, ròn, có lông tơ dày. Lá hình trứng rộng hay gần tròn, cỡ 3 – 7 x 2 – 6cm; phiến lá dày dòn, chóp lá nhọn hay tù, gốc tròn hay cụt, mép lá xẻ răng cưa, cả hai mặt có lông ngắn. Gân bên 4 – 5 đôi, cuống lá dài 1 – 3cm. Cụm hoa dạng chùy ở tận cùng, dài 10 – 15cm, có lông. Lá bắc hình trứng rộng, không cuống, có lông, Đài hình chuông, dài 2,5 – 3mm, có lông tơ và điểm tuyến ở phía ngoài, 2 môi. Môi trên 1 thùy lớn, đứng không men xuống ống, môi dưới 4 thùy gần bằng nhau, quả đài đồng trưởng dài 5 – 6mm. Tràng màu tím nhạt dài 8 – 12cm, có lông ở phía ngoài, nhẵn ở bên trong, 2 môi. Môi trên 4 thùy nhỏ đứng, môi dưới 1 thùy lớn, lõm hình lòng thuyền. Nhị 4, hơi thò khỏi tràng, hướng xuống phía dưới, chỉ nhị nhẵn, dính liền ở phía dưới và bao lấy vòi nhụy. Bao phấn chụm lại. Bầu nhẵn, vòi dài hơn nhị, đỉnh xẻ 2 thùy, Đĩa mật có thùy trước cao hơn bầu. Quả gần hình cầu, màu nâu.
Đặc tính
Ra hoa tháng 10 – 12 cây ưa sáng và ẩm, thường được trồng để lấy tinh dầu hoặc làm rau ăn.
Công dụng
Cây có tinh dầu, làm gia vị, làm thuốc chữa ho, cảm sốt, ỉa chảy, hay để sát trùng. Tinh dầu có tác dụng ức chế mạnh các vi khuẩn. Cao nước có tác dụng ức chế sự phát triển của phế cầu khuẩn và tụ cầu vàng. Thường dùng trị cảm cúm, ho sốt do phong hàn, ho, hen, viêm họng, ho ra máu, nôn ra máu, chảy máu cam, ho gà, khản tiếng, côn trùng cắn. Ngày dùng 10-16 g, dạng thuốc sắc, thuốc xông, thường dùng lá tươi.
Tài liệu tham khảo
Thực vật chí Việt Nam – Vũ Xuân Phương – tập 2 – trang 55,